Klasztor Świętego Stefana (Ajos Stefanos)

Monastyr wchodzący w skład zespołu klasztorów w greckich Meteorach.
Klasztor św. Stefana Pierwszego Męczennika jest jednym z dwóch żeńskich klasztorów w Meteorach. Skała, na której stoi klasztor, oddzielona jest od masywu głęboką przepaścią, nad którą przerzucono stały most. Dawniej był tutaj most zwodzony, dzięki czemu wejście do tego klasztoru było znacznie łatwiejsze niż do innych.

Architektura

Pierwszy klasztor założono prawdopodobnie w 1192. Fundatorami i głównymi organizatorami obecnego klasztoru byli: ówczesny archimandryta – syn władcy serbskiego i księżniczki bizantyjskiej – św. Antoni (I połowa XV wieku) oraz św. Filoteusz, który w 1545 rozbudował stary katolikon św. Stefana, dodał szereg budynków mieszkalnych (z celami dla mnichów) i gospodarczych. W 1798 wzniesiono katolikon św. Charalambosa. Pierwsza połowa XX wieku była dla monastyru okresem upadku. W czasie II wojny światowej został zbombardowany przez hitlerowców. W 1961 przejęły go siostry zakonne, które zadbały o ocalałe dziedzictwo. W 2008 klasztor zamieszkiwało dwadzieścia osiem zakonnic, które zajęły się m.in. rejestracją i konserwacją zdeponowanych tu starych ksiąg z kilku klasztorów oraz prowadzą sklepik z pamiątkami i dewocjonaliami.
W 1333 klasztor gościł cesarza bizantyjskiego Andronika Paleologa. Wizyta wywarła na nim na tyle głębokie wrażenie, że hojnie obdarował klasztor. Innym darczyńcą był władca Wołoszczyzny Jan Vladislavos, który zapisał klasztorowi grunty w swoim kraju oraz cenne relikwie Jana Chrzciciela i Krzyża Świętego.

Zabytki

Najstarszym budynkiem zespołu klasztornego jest główna świątynia klasztoru (katolikon) pod wezwaniem św. Stefana Pierwszego Męczennika w południowo-wschodniej części zabudowań. Czworokątny, kryty drewnianym stropem kościółek z XIV lub XV wieku (przebudowany w 1545) jest jednonawową bazyliką z narteksem. Wnętrze zdobią malowidła z początku XVI wieku, przedstawiające sceny z życia Chrystusa, Bogurodzicy i wizerunki licznych świętych. Malowidła te bardzo ucierpiały podczas II wojny światowej, kiedy nieznani sprawcy zniszczyli ich twarze, a szczególnie oczy. Dziś są odnowione. Na uwagę zasługują wizerunki Matki Bożej Platythera i Komunia Apostołów w sanktuarium, dwadzieścia cztery sceny z życia Marii Panny w nawie oraz Zaśnięcie Bogurodzicy i postacie świętych, założycieli klasztoru, Antoniego i Filoteusza, w narteksie.

Źródło: Wikipedia